رابطه بازار ارز با بازار سهام

 به آخرین درس از سلسله درس های بین بازاری خوش آمدید. در درس های قبل به رابطه دو بازار اصلی کالا و اوراق قرضه با بازار ارز پرداختیم همچنین به ارتباطات داخلی بازار ارز اشاره کردیم.

در این درس بازار اوراق بهادار یا سهام که می تواند بر روی بازار ارز تاثیرگذار باشد را معرفی می کنیم. اما قبل از توضیح ارتباط این بازار با بازار ارز نیاز است توضیحات مختصری در زمینه بازار سهام داده شود.

نکته کلیدی : بازار اوراق بهادار یکی از بازارهای مالی در کشورهای دارای اقتصاد آزاد است و بازار سهام و یا بازار بورس یک نهاد عمومی برای معامله سهام شرکت ها و مشتقات آن در قیمت توافق شده است.

ما در این دوره آموزشی برای راحتی کار از بازار سهام به جای اوراق بهادار که طیف گسترده تری از دارایی ها را در بر می گیرد استفاده می کنیم.

در دروس تحلیل بنیادی ( فاندامنتال ) گفتیم که:

در بازار سهام داد و ستد برگه های بهادار شرکت ها، موسسات و بنگاه های تجاری مورد مبادله قرار می گیرد.

این برگه ها در واقع سرمایه های خانوار یا دیگر بنگاه ها را که بدون استفاده مانده و حکم پس انداز را دارد به بنگاه هایی که برای آغاز یا ادامه فعالیت خود به سرمایه نیاز دارند منتقل می کند.

بابت این انتقال خانوار یا بنگاه خریدار سهام صاحب مالکیت سهمی از بنگاه می شود و در سود و زیان بنگاه سهیم است.

شاخص چیست و چرا از شاخص استفاده کنیم

آنچه برای معامله گر بازار ارز از بازار سهام مهم است مربوط به تک تک این سهام های بنگاه های اقتصادی نیست بلکه برای معامله گر بازار ارز مهم این است که در کلیت بازار سهام چه رویدادهایی می تواند در بازار ارز تاثیر بگذارد.

مهمترین گزینه برای بررسی بازار سهام هر کشور شاخص اصلی بورس است.

تعریف : شاخص، نشانگر روند عمومی قیمت کل شرکتهای برگزیده در آن بورس است و تغییرات سطح عمومی قیمتها را نسبت به تاریخ مبدأ نشان میدهد.

در واقع شاخص نماگری کلی از وضعیت مجموع سهام های مهم مورد مبادله در هر بورس است به همین جهت، از آن با نام دماسنج اقتصادی یاد می کنند.

عملکرد : تقویت شاخص بورس در هر کشوری نشان دهنده بهبود شرایط کسب و کار و اطمینان نسبت به شرایط اقتصادی است و در نقطه مقابل ریزش، افت و رکود در شاخص بورس هر کشور نشانه ای بسیار مهم از شرایط بحران یا رکود در اقتصاد آن کشور است.

نتیجه : با این حال بحران یا شرایط نامناسب برای شرکت ها و بنگاه های اقتصادی می تواند منجر به نا امنی اقتصادی و رکود در شاخص بورس آن کشور شود. در نتیجه خبرهای مهم هر بورس یا تغییرات مثبت و منفی شدید در شاخص هر بورس می تواند حائز اهمیت باشد.

در هر کشوری یک یا چند شاخص برای بازار اوراق بهادار و سهام آن کشور می تواند وجود داشته باشد. در بین کشورهای صنعتی شاخص های زیر دارای اهمیت است.

شاخص های مهم اقتصادی در کشورهای صنعتی

• ایالات متحده آمریکا: Dow Jones, Nazdaq100, S&P500
• انگلستان: FTSE100 
• آلمان: DAX 
• فرانسه: CAC 
• ژاپن: NIKKIE
• استرالیا: S&P/ASX 200 
• کانادا: S&P/TSX 
• نیوزلند: NZX 50 

تاثیر بازارهای مالی و سهام بر نرخ ارز بوسیله جابجایی سرمایه

بازارهای مالی از دو دیدگاه می توانند بر نرخ ارز تاثیرگذار باشند. از یک سو سرمایه در گردش بازارهای مالی می تواند بر روی بازار ارز تاثیرگذار باشد و از سوی دیگر بازار بورس بوسیله نشان دادن شرایط اقتصادی می تواند بر بازار ارز تاثیر گذار باشد.

نکته کلیدی: حالت تاثیر گذاری اولیه بصورت مستقیم و حالت تاثیرگذاری دوم که نام برده شد می تواند بصورت غیر مستقیم بر بازار ارز تاثیرگذار باشد.

تشریح: تاثیر اول بدین شکل است که سرمایه گذاران بین بازارهای سهام و بازارهای دیگر به دنبال بالاترین بازدهی و بهره با کمترین ریسک هستند، در نتیجه در دوره هایی که یکی از این عوامل و پارامترها در کشورهای مورد نظر آنها دستخوش تغییر شود سرمایه خود را از آن بورس خارج کرده و به بورس یا بازاری می برند که بازدهی و سود بیشتر با ریسک کمتر برایشان داشته باشد.

در نتیجه: این جابجایی سرمایه بین بورس ها و بازارهای مختلف بوسیله واسطه ای به نام بازار ارز برای تبدیل سرمایه از پول کشور مبدا به پول کشور مقصد نیاز دارد به همین دلیل تغییرات بازار سهام می تواند تاثیری عمیق و شدید بر بازار ارز هر کشور داشته باشد.

نمونه این اتفاق: در اوایل سال 2009 برای تقویت شاخص ASX در استرالیا نسبت به تضعیف شاخص jones Dow در ایالات متحده روی داد. تقویت شاخص بورس در استرالیا که به دلیل توقف ریزش قیمت کالاهای اولیه در سطح جهانی ایجاد شد به همراه ایجاد تورم در این کشور باعث شد سرمایه گذاران نسبت به آینده بازار سهام در استرالیا خوش بین شوند در نقطه مقابل بحران اعتبارات و بدبینی نسبت به سیستم بانکی در ایالات متحده سطح سرمایه گذاری در بورس ها و بازارهای این کشور را به پایین ترین میزان در 20 سال گذشته رسانده بود در نتیجه می توان انتظار داشت که با تقویت بازار سهام در استرالیا و تضعیف بازارهای سهام در ایالات متحده  آمریکا شاهد تضعیف دلار آمریکا و تقویت ارزهای کشورهایی مانند استرالیا و نیوزلند که بورسهای محلی آنها درحال تقویت بود باشیم این اتفاق در دوره ای کوتاه با اثری شدید روی داد.

دقت شود در اینجا بورس ها حکم بازار پیشرو و مقدم و بازار ارز حکم بازار تاخیری و عقب تر را داشت. با این حال همیشه این حالت روی نمی دهد و در اغلب موارد بازار ارز حکم بازار پیشرو و مقدم را دارد و بورس ها حکم بازار تاخیری و عقب تر را دارند اما می توان در صورتی که در هر دو بازار سهام نشانه های خلاف جهت یکدیگر را در بلند مدت مشاهده کرد و این نشانه ها در بازار ارز بوجود نیامده باشد اینگونه نتیجه گرفت که بازار ارز نیز در جهت بازار سهام حرکت خواهد کرد و تقویت و تضعیف بازار سهام بر بازار ارز تاثیر بگذارد.

تاثیر بازارهای مالی و سهام بر نرخ ارز بوسیله عوامل بنیادی

شرایط دیگری که بازار سهام بر بازار ارز تاثیر می گذارد بابت تاثیرات بازار سهام بر عوامل بنیادی بازار ارز است. دقت شود این موضوع با جابجایی سرمایه و تبدیل ارز بصورت مستقیم برای سرمایه گذاری در دو بورس مختلف، متفاوت است.

برای این حالت استدلالی که وجود دارد شرایط داخلی اقتصاد یک کشور را نشان می دهد و در نتیجه این ، در شرایط داخلی تقویت و تضعیف ایجاد می شود. این حالت در واقع به عنوان نشانگری نزد معامله گران خارجی یا دلایل فاندامنتالی برای تاثیرگذاری ایجاد می شود.

برای این استدلال می توان به دو مثال اشاره کرد:

• با بهبود شرایط کسب و کار در بنگاه ها و شرکت هایی که صادرات کالا و خدمات انجام می دهند بهبود بورس نشانه ای از بهبود شرایط اقتصادی آنها می باشد در نتیجه تقاضای تبدیل ارز نزد این شرکت ها و بنگاه ها افزایش پیدا می کند و از همین رو تقویت ارز محلی انتظار می رود. این نمونه معمولاً در کوتاه مدت روی نمی دهد و در اغلب موارد شرایط آن در بلند مدت ایجاد می شود.

به عنوان مثال: یک بنگاه اقتصادی بزرگ که سهام آن در بازار سهام “داو جونز”جایگاه ویژه ای دارد مانند شرکت بوئینگ به دلیل بهبود شرایط کسب و کار توریسم در سال 2004 شرایطی بسیار مناسب را پیدا کرد و هر روز اخبار و گزارش های مناسبی در مورد این شرکت و بازارهای خارجی این شرکت به گوش می رسید. این عوامل باعث شد که در کنار تقویت شاخص های بورس در ایالات متحده آمریکا انتظار برای تقویت دالر در سال 2005 به دلیل ایجاد محرک های مثبت دیگر برای دلار آمریکا پیش بیاید. این عامل را در اصطلاح تاثیرات داخلی یک بورس بر نرخ ارز می نامند.

• غیر از تاثیرات داخلی یک بورس بر نرخ ارز یکی دیگر از شرایطی که بازار سهام می تواند بازار ارز را تحت تاثیر قرار بدهد شرایط داده ها، گزارش ها و عوامل بنیادی اقتصادی است. این عوامل باید شرایط تاثیرگذاری بر هر دو بازار ارز و سهام را داشته باشند. به همین دلیل است که از عوامل اقتصادی نام برده می شود زیرا عوامل سیاسی، اجتماعی و غیره معمولاً تنها از دریچه عوامل اقتصادی می توانند بر هر دو این بازارها تاثیرگذار باشند. یک محرک خارجی مانند یک شاخص یا گزارش اقتصادی می تواند شرایطی را ایجاد کند که تحلیل گران و معامله گران بورس یک کشور نسبت به شرایط خوش بینی یا بدبینی پیدا کنند در نتیجه معامله گران و تحلیل گران بین المللی و خارجی نسبت به ارز آن کشور حساس شوند یا شرایط ارز آن کشور برای آنها از اولویت خارج شود.

نکته طلایی: این عامل برخالف سایر عوامل تاثیرگذار بازار سهام بر بازار ارز می تواند در کوتاه مدت نیز ایجاد شود. شرایط قبلی که مورد اشاره قرار گرفت و مثال هایی که زده شد همه برای تحلیل های بلند مدت و بازه های زمانی نموداری بالای روزانه کاربرد داشت. در حالی که این استدلال آخر می تواند حتی در شرایطی بسیار کوتاه مدت و نمودارهای یک ساعته ارتباط این دو بازار را نشان دهد.

به عنوان مثال: یک داده اقتصادی مهم یا شاخصی که در هر دو بازار دارای اولویت است منتشر شده است. خود این شاخص به نوبه خود در بازار ارز تاثیری نداشته است اما به دلیل اینکه پس از باز شدن بازار سهام، آن بازار تحت تاثیر و حرکت قرار گرفته است بازار ارز نیز دستخوش تغییر شده است. بارها دیده شده است که داده ای مانند نرخ بیکاری در ایالات متحده آمریکا بهتر از پیش بینی ها اعلام شده است. این داده به نوبه خود تاثیری بر بازار ارز و نرخ دلار  آمریکا نداشته است اما با توجه به اینکه بازارهای سهام در ایالات متحده 30 دقیقه پس از اعلام این شاخص باز می شوند تحت تاثیری که تقویت بازار سهام به دلیل بهبود این شاخص نشان داده است نرخ دلار آمریکا نیز تقویت شده است.

دقت کنید در این جایگاه عامل اصلی ایجاد حرکت، شاخص اقتصادی است که در قدم اول بر روی بازار سهام تاثیر می گذارد و بازار ارز در نهایت تحت تاثیر بازار سهام دستخوش تغییر می شود و آن داده یا شاخص اقتصادی در مرحله نخست خود بر نرخ ارز تاثیر نداشته است.

با تشکر – خلیل رحمانی